पर्यटकलाई ‘विरामी’ बनाएर पैसा असुल्छन् पर्यटन व्यवसायी

नेपाल आएर पदयात्रामा जाने विदेशी पर्यटकलाई केहि हेलिकप्टर कम्पनी, ट्राभल एजेन्सी र गाइडको मिलेमतोमा विरामी बनाएर उद्धारको नाममा चर्काे शुल्क लिने गरेको पाइएको छ ।
विदेशबाट नेपाल घुम्नका लागि विमा गरेर आउने पर्यटकहरुमार्फत उद्धारको नाममा विमा कम्पनीस“ग केहि एजेन्सीहरुले नै पैसा लिइरहेको पर्यटन व्यवसायीहरुले नै बताएका छन् । केहि पर्यटकहरुले नेपाल भ्रमण गरिसकेपछि उद्धारको नाममा हेलिकप्टर कम्पनीस“ग मिलेर ट्राभल एजेन्सीहरुले गर्ने बदमासीको विषयमा यात्रा समिक्षा गर्ने वेवसाइट ‘ट्रिप एड्भाइजर’ र ‘लोन्ली प्लानेट’मा समेत उल्लेख गरेका छन् । विरामी बनाएर वा विरामी हुन सक्ने अवस्था औंल्याएर हेलिकप्टर उद्धारको नाममा पर्यटकको विमामार्फत रकम असुलिरहेको पर्यटकहरुले आरोप लगाएका हुन् । पर्यटकलाई ट्रेकिङको बेला खानामा पखाला बनाउने औषधी मिसाएर खुवाउने र विरामी बनाएर उद्धार गर्ने गरेको पर्यटन व्यवसायीले नै बताएका छन् ।

ठिंग उभिएकी सुरभी

चार पटक । म चार पटक प्रेममा परेँ । फोर टाइम्स एन्ड ओभर ।

पहिलो पटक ।

सहर शून्य थियो, बत्ती बलेको थिएन । अँध्यारोले पूरै सहर खाएको थियो । र, अँध्यारोले निलेको सहरको एक छेउ सोह्रखुट्टेमा थिएँ म ।

मुदिर : वैदेशिक रोजगारमाथि केन्द्रित उपन्यास

भनिन्छ, अहिलेको बजार निर्दयी छ । तर, के पनि सत्य हो भने बजारमा अहिले सबैभन्दा धेरै र पहिले आँसु बिक्री भइरहेको छ । कम्तीमा पनि नेपाली साहित्यका लागि यो प्रमाणित सत्य मान्न सकिन्छ । यस्तो किन पनि भने अहिले साहित्यमा दु:ख र करुणामाथि लेखिएका पुस्तकको संख्या बढ्दो छ । यही ‘ट्रेन्ड’मा थपिएको छ उपन्यास– मुदिर ।

अहिले आप्रवासी कामदारको हक र अधिकारबारे विश्वभर बहस भइरहेका छन् । वैदेशिक रोजगारीले अर्थतन्त्र, समाज र संस्कृतिमा पारेको प्रभावबारे छलफल भइरहेका छन् । यीसँगै रेमिट्यान्टसको मुद्दा पनि बलियो भएर आएको छ । नेपाल पनि यी मुद्दा र विषयबाट अछुत रहन सकेको छैन । वैदेशिक रोजगारीको एउटा पाटो रेमिट्यान्स भए पनि विदेशमा काम गर्न पुगेका कामदारका समस्या आफ्नै ठाउँमा छन् । यिनै विषयमा केन्द्रित युवाहरूको कथा हो– मुदिर । र, अरबी भाषामा मुदिरको अर्थ हुन्छ– मालिक ।

फुटबलसँग प्रेम गल्फसँग विवाह

आजभोलि उद्योगी-व्यवसायी प्रदीपकुमार श्रेष्ठ प्रत्येक पल नाफा-घाटाको हरहिसाब गरिरहेका हुन्छन् । नगरून् पनि किन, हरहिसाब नै उनको अभिन्न अंग हो । तर, श्रेष्ठलाई लाग्छ, यो धेरै पछि उनको शरीरमा पलाएको अंग हो । किनभने स्कुले जीवनमा श्रेष्ठ ‘कक्षामा सरले हिसाब पढाइरहँदा’ पनि अंकमा ध्यान दिन्थेनन् । उनी त फुटबल ग्राउन्डमा लङ सट र पेनाल्टी किकबारे सोचिरहेका हुन्थे ।
कापीमा अंकगणितका फमुर्ला लेखिरहँदा उनी सेन्ट्रल हाफका पास सम्झिरहन्थे । ‘मन हरर उडेर मैदान पुग्थ्यो,’ त्यो क्षण अहिले पनि सम्झन्छन् श्रेष्ठ, ‘अब त फुटबलको मैदान साँघुरो भएको छ, गल्फ कोर्समा मन रमाउन थालेको छ ।’पञ्चकन्या ग्रुपका प्रबन्ध निर्देशक श्रेष्ठको खेलमैदान मात्र फराकिलो भएको होइन, व्यवसायमा पनि उनी झन्झन् फैलिँदै छन् । जसरी ‘फास्ट खेल’ फुटबलबाट उनको मन र समय अहिले ‘प्यासोनियट खेल’ गल्फमा रमाइरहेको छ, त्यसरी नै उनी व्यवसायमा पनि ‘लङ रेस’ सोचिरहेका छन् ।
‘अब झन् म व्यवसायको क्षेत्र बढाउँदै छु,’ छिट्टै होटेल व्यवसायमा पनि ‘इन्ट्री’ मार्न लागेका यी व्यवसायी भन्छन्, ‘अनि खेलमा पनि रमाउँदै छु ।’

कला कलेक्टर

दरबारमार्गको बाटोमा निकै रफ्तारमा गुडिरहेका हुन्छन् गाडीहरू । हतारमै हुन्छन् मान्छेहरू । पछिल्लो समय त झन् दरबारमार्ग ‘ब्रान्डेडमार्ग’का रूपमा ‘डेभलप’ भइरहेको छ । यही ठाउँमा छ, नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंकको मुख्य कार्यालय ।
तर, बैंकबाहिरबाट हतारिँदै हातमा क्यास र चेक बोकेर भित्र छिर्नेहरूमा अचानक त्यो हतारो हराउन थाल्छ । बैंकको भित्तामा रहेका पेन्टिङमा मान्छेको मन बहलाउन थालिहाल्छ । सायद, हतारमा मान्छेले पेन्टिङको गहन अर्थ बुझ्न थाल्छ ।
मानिसको हतारोपनलाई एकैछिन भए पनि अल्मल्याउन र काउन्टरको ‘टेलर’बाहिर भुलाउन मात्र बैंकका भित्तामा ती पेन्टिङ टाँगिएका होइनन् । यी त बैंकका अध्यक्ष पृथ्वीबहादुर पाण्डेको सोखका उपज हुन् ।
बैंकलाई आवरणमा बैंकजस्तो होइन, आर्ट ग्यालरीजस्तो बनाइदिएको छ पाण्डेको सोखले । ‘टेलर’मा पुग्न पालो पर्खिरहेकाहरू ती पेन्टिङमा हेर्छन् र हराउँछन् एउटा छुट्टै संसारमा ।

एकांगी ‘कहर’ (समिक्षा)

तनहुँको भागर गाउँकी शोभाले साउदी अरबमा मृत्युदण्ड पाएको ठीक २ वर्ष भयो । त्यतिबेला अनलाइन र पत्रपत्रिकामा उनीबारे अनेकन समाचारहरू आए । त्यसमा केही फिचरहरू समावेश थिए । त्यस्तै फिचरमा कारुणिक र दुःखका शब्द उनेर पत्रकार जनकराज सापकोटाले शोभाको घटनासहित अन्य ७ जनाको विषयलाई ‘कहर’मा उतारेका छन् ।

शोभाजस्ता थुप्रै प्रतिनिधि पात्रको नियति केलाइएको ‘कहर’ एक साताअघि काठमाडौंमा विमोचन भयो । विदेशमा रहेका नेपाली कामदारको अवस्था, नेपालको पारिवारिक विखण्डन, मृत्यु, घाइतेदेखि लिएर सामाजिक प्रभावलाई जिल्ला–जिल्ला पुगेर लेखिएको पुस्तक वैदेशिक रोजगारमा चासो राख्नेलाई उपयोगी छ । तर, एक पाटोका लागि मात्र । ‘कहर’ विशुद्ध वैदेशिक रोजगारीले पारेको नकारात्मक पाटोमा मात्र लेखिएको छ । यो पुस्तकमा वैदेशिक रोजगारीले पारेका सकारात्मक प्रभावलाई छोइएको छैन ।

पैसा लिने सुविधा नदिने जगदम्बा ट्राभल्स

एकबर्षअघि असोज महिनामै एउटा समाचार पढियो । जहाजको जस्तै सुविधाको भएको बस पोखराबाट काठमाडौं चल्न थाल्योे । समाचारमा थपिएको थियो । फ्रि वाइफाइ, मिनी बार, आरामदायी सिट, यात्रुलाई चिया र कफी, चिसो पेयपदार्थको सुविधा । पोखराबाट चल्ने जगदम्बा ट्राभल्सको बसको विषयमा यहि असोजको दोस्रो साता फेरी अर्काे समाचार आयो । बसभित्र नै शौचालय, वास बेसिन, सिटमा नै फुड टेवल आदी ।
पहिला नै कौतुहलता लागेको बसमा चढ्न मन लागिरहेको थियो तर यो एक बर्षमा पोखराको यात्रा बसमा भन्दा बढि जहाजमा नै भैरहेको थियो । यसपाली दसैं मनाएर बागलुङबाट पोखरा आइयो । दिदीकोमा १ दिन बसेर जहाजबाट नै काठमाडौं जाने योजना थियो । तर, पोखरामा एउटा विवाहमा सहभागी बन्नुपर्ने भएकाले पोखरामा एकदिन अझ बढि बस्नुपर्ने भयो । जहाजमा जाने योजना रद्द गरेर दिदी र भिनाजुले नै सुझाएअनुसार जगदम्बाको अत्याधुनिक बसमा जाने योजना बनाइयो । त्यहि योजना अनुसार असोज २९ गते शनिबार जगदम्बाको ग १ प १९४ नम्बरको बसबाट काठमाडौं आइयो ।